De complete Bronsschat is een van de topstukken van de afdeling Nederland in de Romeinse
tijd in het Rijksmuseum van Oudheden.
De complete Bronsschat is een van de topstukken van de afdeling Nederland in de Romeinse tijd in het Rijksmuseum van Oudheden. RMO

Bronsschat van Nistelrode na 20 jaar terug!

Kunst & Cultuur

NISTELRODE - Van 18 tot en met 23 mei 2024 komt de Bronsschat van Nistelrode terug naar de plaats waar hij is gevonden! Deze unieke archeologische vondst uit de Romeinse tijd, een 30-delig servies met bronzen schenkkannen, schalen, borden, zeven en emmers is in maart 2004 opgegraven. Het servies werd gebruikt bij feestelijke of plechtige maaltijden waarbij wijn werd geschonken en gedronken. De stukken zijn gemaakt in de 1ste -3 de eeuw na Christus en zijn halverwege de 3de eeuw zorgvuldig begraven.

Speciaal voor het 20-jarig jubileum van de vondst organiseert de gemeente Bernheze allerlei activiteiten, met een tentoonstelling van de het bronzen servies als hoogtepunt. Iedereen is uitgenodigd om een week lang de schat te komen bekijken in het Dorpshuis voormalige parochiehuis in Nistelrode, Laar 50. 

Kostbaar bezit
De Bronsschat is gevonden in de buurt van de plek waar in de Romeinse tijd een nederzetting lag. Nu staat daar de wijk Zwarte Molen. De eigenaars hadden de middelen en de contacten om deze kostbare stukken aan te schaffen. Zij zullen de leidende personen in hun gemeenschap zijn geweest. Generaties lang hebben ze de stukken aangeschaft. Ze bleven lang in gebruik. Dat is te zien aan de slijtage en de reparaties die zijn uitgevoerd.

Romeins wijnritueel
In de Romeinse tijd was het drinken van wijn een exclusieve bezigheid voor de mensen die in deze streek woonden. Wijn moest worden ingevoerd en was dus kostbaar. De eigenaars dronken hun wijn volgens Romeinse tradities. De drank werd op smaak gebracht met kruiden, die er vóór het drinken uit werden gezeefd. Daarna werd de wijn gemengd met water, uitgeschonken en opgedronken. Maaltijden werden opgediend op bronzen borden, en kaarsen in bronzen kandelaars verlichtten de eettafel. De onderdelen van de Bronsschat laten van al die handelingen iets zien.

Dieren, helden en goden
De onderdelen van het servies zijn gemaakt in werkplaatsen in Frankrijk of België. Sommige kannen en schalen zijn op een bijzondere manier versierd. We zien afbeeldingen van dieren en mythologische figuren uit de Trojaanse oorlog, zoals Paris, Achilles en Penthesileia, de koningin van de Amazones. Op een van de schalen is een afbeelding van de gespierde held Hercules gegraveerd. Hij was de belangrijkste god van de Bataven, de bevolkingsgroep die hier woonde.

Eigenaars gevlucht?
Waarschijnlijk is het servies tegen het einde van de 3de na Chr. begraven. Het was toen onrustig aan de grenzen van het Romeinse rijk. De eigenaars van het wijnservies hebben hun familiebezit zorgvuldig verstopt op een afgelegen plek, niet ver van hun woonplaats. Ze zijn het nooit meer op komen halen. Misschien zijn ze gevlucht, in afwachting van betere tijden.

Expositie
Bezoekers kunnen in de expositie niet alleen het bronzen servies bewonderen, maar ook meer te weten komen over andere archeologische vondsten die in en om Nistelrode zijn gedaan. De toegang is gratis, maar het is aan te raden om vooraf een tijdslot te reserveren. Zo kan iedereen rustig deze prachtige voorwerpen bekijken. Je kunt een tijdslot reserveren via (www.debronsschatvannederland.nl).

Nationaal bezit
Een verzameling van zoveel grote, rijk bewerkte bronzen voorwerpen is uniek in Nederland. De vondst is van nationaal belang en is daarom opgenomen in de Rijkscollectie, die normaal gesproken alleen te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Het is één van de topstukken van de collectie van dat museum, die niet zomaar wordt uitgeleend. Het Onder Ons project van het museum en de Vriendenloterij maakt het mogelijk om de Bronsschat voor een week tentoon te stellen in Nistelrode.

Onder Ons
De expositie van de Bronsschat van Nistelrode wordt georganiseerd in de reeks tentoonstellingen van het project ‘Onder ons’ van het Rijksmuseum van Oudheden, in samenwerking met tien Nederlandse musea. Dankzij genereuze steun van de VriendenLoterij kan het RMO de nationale archeologische collectie de komende jaren door Nederland laten reizen. ‘Onder ons’ beoogt zoveel mogelijk mensen in Nederland de kans te geven deze rijkscollectie in hun eigen regio te bewonderen.

Afbeelding
Afbeelding