Ruim een jaar opvang vluchtelingen uit Oekraïne in Nistelrode

NISTELRODE – Eigenlijk zouden er appartementen komen op de plek van het oude Rabobankgebouw, maar gemeente Bernheze besloot anders en sinds april 2022 heeft dan ook een aantal door oorlogsgeweld gevluchte Oekraïners voorlopig onderdak gevonden aan Tramplein 3.

Rico van Duijnhoven is zorgcoördinator bij ONS welzijn en is samen met Yolanda Mauriks, die gastvrouw en woonbegeleider bij gemeente Bernheze is, en locatiemanager van de gemeente Frans Kajim verantwoordelijk voor het dagelijks reilen en zeilen bij de opvang.

Frans: “Deze locatie is in maart vorig jaar beschikbaar gekomen, net na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Er zouden eigenlijk appartementen op deze plek worden gebouwd maar de gemeente besloot om er tijdelijk ongeveer 50 mensen uit Oekraïne in te huisvesten. Eind april 2022 zijn wij hier in beeld gekomen. Het gebouw is dusdanig aangepast dat er voortaan ook in geleefd, gekookt en gedoucht kan worden. Ook op de bovenverdieping is er een keuken geplaatst en verder is er een aantal douches, een tv-kamer, een recreatieruimte en een kamer waar een computer staat.”

Ups en downs
Het voormalige Rabobankgebouw is ruim een jaar geleden ingericht voor 50 mensen, maar inmiddels wonen er wat minder. Dit komt onder meer door de uitstroom van een aantal mensen naar andere tijdelijke woonruimte. Ook zijn er mensen terug naar Oekraïne gegaan. “Frans: Er zat hier een gezin van 3 generaties; oma, dochter en kleindochter, maar die zijn teruggegaan naar Oekraïne omdat de dochter haar man en een ander kind, die nog in Oekraïne waren, zo miste. Maar er zijn ook mensen die graag terug willen, maar dat niet kunnen omdat hun huis of dorp niet meer bewoonbaar is. Je kijkt naar de persoonlijke situatie van mensen. Voor gezinnen is het handiger als ze zelfstandig kunnen wonen, en sommige mensen die een klik hebben, kunnen soms ook samen in een huis geplaatst worden.”
Frans, Rico en Yolanda hebben samen met de vluchtelingen inmiddels al veel ups en downs meegemaakt. “We hebben Sinterklaas, kerst, oud en nieuw en verjaardagen samen gevierd en Yolanda maakt sowieso veel mee met de bewoners want zij begeleidt hen wanneer zij bijvoorbeeld naar de huisarts, tandarts of het ziekenhuis moeten gaan. Yolanda: “Ik begeleid bijvoorbeeld Sergey, die gevochten heeft in Oekraïne en daar in zijn arm geschoten is. Sergey is in het Radboud ziekenhuis in Nijmegen geopereerd en moest daar vervolgens 6 weken blijven. Sindsdien ga ik nog wekelijks met hem naar de therapeut. Mensen die veel zorg nodig hebben, blijven sowieso hier. Die kunnen we hier beter in de gaten houden. Ik ben hier maandag tot en met zaterdag aanwezig, regelmatig ook in de avonduren. Ik begeleid mensen op medisch gebied. Als er calamiteiten op dat gebied zijn, word ik gebeld. Ik woon vlakbij, dus da’s ook handig. Ik ga zelfs mee tot in de operatiekamer, wat door de artsen en bewoners erg wordt gewaardeerd.”

School en werk
De Oekraïners zijn overdag niet veel aan het Tramplein te vinden, want de meesten werken. Rico: “Iedereen die wil en kan werken, werkt nu ook. Veel mensen hebben een werkplek gevonden in Nistelrode, bijvoorbeeld bij Jumbo, bij Van Tilburg en Eetcafé ‘t Pumpke, maar ook werkt een aantal bij McDonalds in Heesch en bij Vetipack in Oss. Ik zie dat zaken die voor ons zo simpel zijn, en waar wij niet over na hoeven te denken, voor deze mensen erg lastig zijn. Bijvoorbeeld de bus nemen. In de bus kun je niet meer met contant geld betalen, maar moet je pinnen. Zonder een bankrekening heb je echter geen pinpas dus ja… lastig! Ook het invullen van formulieren van bijvoorbeeld de Belastingdienst is niet te doen. Deze mensen kennen de Nederlandse taal nog lang niet goed genoeg om deze ingewikkelde teksten te lezen en de meeste Oekraïners zijn de Engelse taal onvoldoende machtig. De kinderen die hier wonen gaan natuurlijk allemaal naar school. De kleuters gaan naar de kleuterklassen in Nistelrode en kinderen van 6 tot en met 12 gaan naar een Oekraïense klas op basisschool De Kiem in Heesch. De 12-plussers gaan naar de internationale schakelklas van het Hooghuis in Oss en kunnen daarna doorstromen naar het regulier onderwijs. Het is belangrijk dat ze in ieder geval zo snel mogelijk Nederlands leren om mee te komen in het regulier onderwijs.”

Houdoe
Toen de opvanglocatie net opende, waren er twee beveiligers 24 uur per dag aanwezig. Dit is echter snel afgeschaald tot er uiteindelijk helemaal geen beveiliging nodig bleek. “Er is hier nooit echt sprake geweest van incidenten. Er heerst over het algemeen een prima sfeer. Mensen steunen elkaar, ze zitten allemaal in hetzelfde schuitje”, zegt Frans.

Ook buurtbewoner Diny heeft nooit een vervelende sfeer ervaren. “Ik ben als buurtbewoner een keer binnengelopen. Ik wilde de mensen graag leren kennen. Ik heb vroeger taalles gegeven aan Turken en Marokkanen en ik geef nu twee keer per week les aan deze vluchtelingen. Als ze willen hoor. Het is niet verplicht. Ik doe het ook voor de gezelligheid en afleiding. Ik vind het belangrijk dat mensen zich welkom voelen, zich een beetje thuis voelen in Nistelrode. Ook vind ik dat dit pand tijdelijk beter bewoond kan zijn. Leegstand is ook niks.”

Tenslotte de 40-jarige Sergey, een trouwe ‘leerling’ van Diny. “Het is hier een goede plek om te zijn. Ik vind het fijn om in een dorp te wonen, in Oekraïne en Polen woonde ik ook in een dorp. Ik ben iedereen die ons hier helpt enorm dankbaar. In het begin moest ik wel wennen aan het Nederlandse eten, nu lust ik veel meer. Appelmoes vind ik echt heerlijk! En dankzij de taallessen van Diny versta ik ook al wat Nederlands. ‘Houdoe’ hebben we meteen al geleerd.”

Tekst: Milène Putters
Foto’s: Babs van den Berg

‘Mensen steunen elkaar hier, ze zitten allemaal in hetzelfde schuitje’