Het wandelende archief van Heesch: Henk van den Akker verzamelt oude beelden van zijn dorp

HEESCH – Altijd is hij op zoek naar de verborgen pareltjes uit de historie en met een zolder vol heeft Henk van den Akker de meest bijzondere en oude fragmenten in bezit. Tevens maakte hij jarenlang zijn eigen afleveringen over de oudste inwoners van Heesch, die tot op de dag van vandaag nog nooit zijn uitgezonden.

Henks hobby – inmiddels gerust een passie te noemen – begint zo ongeveer in 1983. Als geboren en getogen Heeschenaar las Henk dat de tienduizendste inwoner van Heesch op komst was. Al snel ontstond het idee om daar aandacht aan te schenken. Een oude film over Heesch moest het worden. 

De Heesche film van vroeger
“Via via ontving ik een filmrol, die zó oud en vergaan was dat die steeds uit elkaar viel.” Na twee weken repareren, plakken en het overzetten op videobanden ontstond er een heuse film van vijfentwintig minuten lang, waarin de Heesche scholen, de brandweer, het sporten en typische Heeschenaren allemaal aan bod komen. Voor het uitzenden ter ere van de geboorte van de tienduizendste bewoner, was behoorlijk wat apparatuur nodig. Dat was duur en er was tevens geen lokale omroep, dus zat er maar één ding op: een illegale uitzending. Hij kocht zijn eerste professionele videorecorder; een rib uit zijn lijf. Hoewel er ook mensen waren die niet blij met zijn project waren, gaf de toenmalige Heesche burgemeester Fransen toestemming voor het uitzenden.

Verzoekjes van dorpsgenoten
“De reacties op de film waren gigantisch mooi; de hele week kwamen er mensen bij me langs die hoorden dat er een familielid op de beelden te zien was.” Voor een kleine vergoeding kregen de bezoekers een kopie van het fragment van hun familielid. “Hierdoor kon ik een beetje uit de kosten komen én kwam ik nog meer mooie, emotionele verhalen te weten.” Al gauw ontving Henk zelfs verzoekjes van dorpsgenoten om ook hun oude stukjes film om te zetten op videobanden.” Het voordeel daarvan was dat hij regelmatig fragmenten mocht bewaren om zijn eigen archief groter te maken.

Inmiddels heeft Henk zijn film beschikbaar gesteld aan het Brabants Historisch Informatie Centrum, waar iedereen het op de website kan bekijken. Wel heeft hij een duidelijk uitgangspunt: “Als het maar niet commercieel wordt, dan vind ik alles goed. Ik doe het om mensen er een plezier mee te doen en ben er altijd mee bezig, maar ik wil niet dat iemand er geld aan verdient.”

In de proatstoel
Om meer te zien te krijgen én om meer te weten te komen, zette Henk later nog meer stappen. Zelfs wanneer hij op vakantie is, zoekt hij op markten naar oude ansichtkaarten van Heesch. Op zijn eigen manier bedacht hij initiatieven om in de Heesche geschiedenis te duiken. Met name de Tweede Wereldoorlog begon in de loop der jaren steeds meer Henks’ interesse te wekken. Samen met zijn vrouw Riet maakte hij in de jaren ‘90 een format ‘In de proatstoel’, waarbij hij Heeschenaren op leeftijd interviewde. Met behulp van een draaiboek en eerdere gesprekjes met de kinderen van de geïnterviewden, maakte Henk zo tientallen uitzendingen. 

Puur en kwetsbaar
Met een fles jonge jenever en een fles advocaat als bedankje ging hij op pad voor informele interviews, waarbij het voor hem het liefst urenlang over de oorlog ging. “Daarin werden zoveel herinneringen besproken en emoties getoond; het was zo puur en kwetsbaar. Ik weet nu hoeveel impact dit heeft gehad op de mensen en daarom wil ik zoveel mogelijk gehoor geven aan deze verhalen.” De meeste mensen die hij heeft gesproken, zijn inmiddels overleden. Tot op de dag van vandaag zijn de gemaakte afleveringen nooit uitgezonden; dit was voor Henk té kwetsbaar. “De stralende gezichten doen mij goed. Ik wil het bespreekbaar houden, maar niemand kwetsen.”

Bijzondere fragmenten
Tussen alle stukjes film die Henk de afgelopen jaar steeds ontving, zitten ook parels van fragmenten. Zo heeft hij een beeldfragment over de brand in de Sint Petruskerk in 1961. Ook kwam hij zelfs een stukje film uit 1939 tegen, waarop destijds koningin Wilhelmina bij het Heesche kruispunt stond, ter hoogte van het Stationsplein. “Volgens mij was dit ter ere van de mobilisatie die op gang kwam.” Een fragment van zo’n dertig seconden en meer dan tachtig jaar oud; Van den Akker is meer dan trots op zijn heuse archief.

Hij zit nog vol ideeën om in de toekomst uit te werken, “want zo op de zolder komen de beelden ook niet tot hun recht”. Henk blijft altijd op zoek naar oude stukjes film over Heesch die hij nog niet heeft gezien. Mocht je een fragment met hem willen delen, dan wil hij graag in contact komen. Hij is bereikbaar op 0412-457120.

Tekst: Carlijn van de Ven